Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα σκύλων οδηγών διαπιστώσαμε πόσο μεγάλη άγνοια επικρατεί στην ελληνική κοινωνία σχετικά με το ζήτημα. Έτσι, προσπαθώντας να σκεφτούμε τρόπους για να ενημερώσουμε τους φίλους μας και να ευαισθητοποιήσουμε την κοινή γνώμη, γενικότερα, αποφασίσαμε να πιάσουμε το κουβάρι από την αρχή.
Μάλλον δε θα γνωρίζετε ότι στην Ελλάδα δραστηριοποιείται σχολή σκύλων – οδηγών τυφλών, η οποία ασχολείται με την εκπαίδευση των μικρών αυτών ηρώων της καθημερινότητάς μας. Θέλοντας να γνωρίσουμε καλύτερα τη δράση της «Λάρα» (αυτό είναι το όνομα της σχολής!) συναντηθήκαμε με την κυρία Ιωάννα Γκέρτσου προκειμένου να μας ενημερώσει για το έργο της ομάδας της και να μας διαφωτίσει σχετικά με την έννοια του σκύλου – οδηγού.
– Πότε δημιουργήθηκε η σχολή και τι σας ώθησε σε αυτό;
Η σχολή, ιδρύθηκε τυπικά τον Ιούλιο του 2008, αλλά προετοιμαζόμασταν από το 2005. Προσωπικά, αγαπούσα πάντα πολύ τους σκύλους. Μεγάλωσα με σκύλους, οι οποίοι με έμαθαν με την απλότητά τους πώς να βρίσκομαι σε αρμονία με τον κόσμο γύρω μου. Επίσης με έμαθαν πώς είναι να έχεις έναν πιστό φίλο, πάντοτε κοντά! Οι σκύλοι – οδηγοί τυφλών, ήταν για την Ελλάδα, όνειρο θερινής νυκτός. Τους βλέπαμε που και που σε καμία ταινία του Χόλυγουντ και σε ντοκιμαντέρ. Κάποια στιγμή, εντελώς φυσιολογικά, ένιωσα πως έπρεπε να πάρω έναν σκύλο – οδηγό για να προχωρήσω. Και ήρθε.. η Λάρα, εντελώς αβίαστα σα να έπρεπε να έρθει στη ζωή μου.
Η Λάρα ο σκύλος με ενέπνευσε λοιπόν, να προσφέρω το δικό μου λιθαράκι στην κοινωνία. Η ίδρυση ενός ΜΚΟ για του σκύλους – οδηγούς τυφλών, αποτέλεσε για εμένα πολλαπλή πρόκληση: κάποιος έπρεπε να το κάνει αφού στην Ελλάδα δεν υπήρχε τίποτα σχετικό με τους σκύλους – οδηγούς, όμως έπρεπε να κινηθούμε ταυτόχρονα σε πολλά επίπεδα: να υπάρξει κάποιο νομοθετικό πλαίσιο, να εκπαιδευτεί προσωπικό, να αξιολογήσουμε τους κατάλληλους υποψήφιους χειριστές, να βρούμε τον κατάλληλο εξοπλισμό, τα καταλληλά κουτάβια, να σταθμίσουμε τεστ συμπεριφοράς κι αλλά πολλά.
Όμως δικαιώνομαι καθημερινά: η γνώση, η εμπειρία και η αυτοβελτίωση που μου προσέφερε η σχολή σκύλων – οδηγών “Λάρα” δεν θα μπορούσε να μου προσφερθεί στον εργασιακό τομέα από τόσο νεαρή ηλικία, ειδικότερα στην Ελλάδα.
– Τι είναι ακριβώς αυτό που προσφέρει η Ελληνική Σχολή Σκύλων Οδηγών;
Η σχολή σκύλων – οδηγών “Λάρα”, εκπαιδεύει σκύλους – οδηγούς, αξιολογεί τους υποψήφιους χειριστές κι έπειτα, συνεκπαιδεύει την ομάδα στον τόπο όπου ζει κι εργάζεται ο άνθρωπος με απώλεια όρασης. Επιπρόσθετα, προσφέρει μαθήματα κινητικότητας και προσανατολισμού με λευκό μπαστούνι, τον εξοπλισμό των σκύλων – οδηγών, τη διατροφή και τα κτηνιατρικά τους έξοδα, νομική υποστήριξη της ομάδας κι επανεκπαίδευση εάν κριθεί απαραίτητη. Τέλος, οι σκύλοι που κρίνονται ακατάλληλοι ως οδηγοί τυφλών, δωρίζονται ως σκύλοι – συντροφιάς σε ανθρώπους με διάφορες αναπηρίες.
– Ποιες είναι οι κυριότερες δυσκολίες που βιώνετε ως φορέας;
Η χρηματοδότηση… Δυστυχώς δεν εξαρτόμαστε από το δημόσιο ή τα ΕΣΠΑ και ο κόσμος δεν έχει συνηθίσει να δωρίζει σε ΜΚΟ, ειδικά μικρούς όπως η “Λάρα”. Ακόμα και σύλλογοι, όπως οι Lions που στο καταστατικό τους, αναφέρεται πως ιδρύθηκαν για να βοηθούν τους τυφλούς και στο εξωτερικό, έχουν ιδρύσει και συντηρούν ολόκληρες σχολές σκύλων – οδηγών στην Ελλάδα όμως δε βοηθούν καθόλου. Για τα παγκάρια των εκκλησιών που γεμίζουν με μαύρα χρήματα τι να πω; Νομίζω τα γνωρίζετε ήδη.
Άλλοι δεν μπορούν να κατανοήσουν γιατί η εκπαίδευση ενός σκύλου κοστίζει τόσο ακριβά κι άλλοι απλά, υποστηρίζουν πως οι τυφλοί δεν μπορούν να κινηθούν ανεξάρτητα… Δυστυχώς..
– Ποια είναι επιγραμματικά τα στάδια εκπαίδευσης ενός σκύλου οδηγού & γιατί επιλέγονται Labrador Retriever για αυτή την δουλειά;
Τα Labrador – Retriever, αποτελούν την ιδανικότερη φυλή για τη συγκεκριμένη δουλειά: είναι σκύλοι πιστοί, κοινωνικοί κι ανθεκτικοί που ζουν κι εργάζονται περίπου 150 χρόνια κοντά στον άνθρωπο. Εκπαιδεύονται εύκολα με τροφή, έχουν το κατάλληλο μέγεθος (δεν είναι ούτε μικροί σκύλοι, ούτε πολύ μεγαλόσωμοι) κι επειδή παλιά τραβούσαν δίχτυα, το φαρδύ και μυώδες στέρνο τους, είναι ιδανικό για να εφαρμόζει το ειδικό σαμάρι εργασίας που φορούν. Είναι σκύλοι ανθρωποκεντρικοί και χαίρονται να έχουν ένα καθήκον. Σημειωτέων πως δεν κάνουν όλα τα λαμπραντόρ για σκύλοι – οδηγοί: εκτιμάται πως από μια γέννα των δέκα κουταβιών, το ένα θα επιλεγεί για να κάνει αυτή την τόσο σημαντική εργασία.
Τα στάδια εκπαίδευσης είναι τρία και η όλη διαδικασία διαρκεί περίπου 1,5 έτος: αρχικά τα σκυλάκια κοινωνικοποιούνται κι εκπαιδεύονται στη βασική υπακοή. Μετά, εκπαιδεύονται στα καθήκοντα του οδηγού τυφλών και τέλος, συνεκπαιδεύονται με τον μελλοντικό χειριστή τους.
– Πόσο θα ήταν το κόστος εάν κάποιος πλήρωνε για τον σκύλο και την εκπαίδευση του;
Η εκπαίδευση μιας ομάδας σκύλου – οδηγού / τυφλού – χειριστή, κοστίζει περίπου 12.000 με 15.000 ευρώ.
– Ποιες είναι οι πιο βασικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας τυφλός στην καθημερινότητά του και πως μπορεί ένας σκύλος – οδηγός να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του ;
Οι σκύλοι – οδηγοί τυφλών, εντοπίζουν στοιχεία που ένας άνθρωπος με απώλεια όρασης δεν θα μπορούσε να εντοπίσει με το λευκό μπαστούνι. Αυτά μπορούν να είναι, ψηλά εμπόδια (ταμπέλες, κλαδιά, μπαλκόνια, τέντες..), διαβάσεις, αμυχές στο έδαφος… Επίσης, είναι απίστευτα αποτελεσματικοί στα κινούμενα εμπόδια, δηλαδή στους ανθρώπους! Φανταστείτε έναν άνθρωπο με λευκό μπαστούνι σε μια αποβάθρα πχ., του μετρό γεμάτη κόσμο. Οι σκύλοι – οδηγοί, βλέπουν τα εμπόδια από μακριά κι επινοούν μια εναλλακτική διαδρομή, πράγμα που ένας άνθρωπος με λευκό μπαστούνι δεν μπορεί να κάνει. Πχ., όταν ένας τυφλός και ο σκύλος – οδηγός θέλουν να διασχίσουν ένα δρόμο και η απέναντι διάβαση είναι κλεισμένη από ένα παράνομα παρκαρισμένο όχημα (πράγμα συχνό στην Ελλάδα), ο σκύλος – οδηγός θα το δει πριν η ομάδα διασχίσει το δρόμο και θα επιλέξει μια Ενναλακτική διαδρομή. Για έναν τυφλό, είναι πολύ δύσκολο να επινοήσει μια διαφορετική διαδρομή, όταν η ήδη γνωστή του διαδρομή είναι κατειλημμένη από εμπόδια και στη περίπτωση της διάβασης, είναι κι επικίνδυνο: αφού θα ψάχνει για πέρασμα με το μπαστούνι την ώρα που περνούν αυτοκίνητα. Τέλος, οι σκύλοι – οδηγοί, προσφέρουν ταχύτητα κι ασφάλεια αφού ο χειριστής τους δεν πέφτει επάνω στα εμπόδια, αλλά τα προσπερνά.
Ένας άνθρωπος με απώλεια όρασης που θα επιλέξει έναν σκύλο – οδηγό θα αλλάξει τον τρόπο που ζει, αλλά και τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τα πράγματα. Θα πρέπει πλέον να γνωρίζει που βρίσκεται χωρίς να έχει συνεχή επαφή με το έδαφος, όπως έχει με το λευκό μπαστούνι. Να συντονίζει τον ρυθμό του, να περπατάει γρήγορα και το σημαντικότερο: να μάθει να επικοινωνεί με ένα ά-λογο ζώο , έναν σκύλο, να σκέφτονται μαζί, να το περιποιείται, να προσαρμόζει τη ζωή του γι’ αυτό.
Σε μια χώρα με πληθώρα εμποδίων, κακή ρυμοτομία και κακή οδηγική παιδεία όπως η Ελλάδα, η μοναδική λύση για την ασφαλή κι ανεξάρτητη κίνηση των τυφλών, είναι οι σκύλοι οδηγοί.
– Ποια είναι η πιο συγκινητική στιγμή που μπορείτε να ανακαλέσετε στη μνήμη σας από τη μέχρι τώρα δραστηριότητά σας στη «Λάρα»;
Συγκινούμαι πάντα, όταν έρχεται η ώρα να δωρίσουμε έναν σκύλο – οδηγό που έχουμε εκπαιδεύσει με πολύ κόπο και αυταπάρνηση και βλέπω τη ζωή ενός ανθρώπου να αλλάζει.
– Τι θα θέλατε να μεταφέρετε στους φίλους της woofland;
Η σχολή σκύλων – οδηγών “Λάρα”, προσφέρει τις υπηρεσίες της δωρεάν και χρειάζεται τη βοήθεια όλων, προκειμένου να συνεχίζει να δωρίζει όραση, μέσα από τα μάτια των σκύλων – οδηγών.
Οποιαδήποτε προσφορά, κάνει τη διαφορά και μας παρακινεί να συνεχίσουμε! Επίσης μην ξεχνάτε πως οι σκύλοι – οδηγοί, επιτρέπονται παντού βάσει εθνικής νομοθεσίας. Αν δείτε μια ομάδα σκύλου – οδηγού: μην αφήσετε το κατοικίδιό σας να πλησιάσει. Μην φωνάξετε ή επιχειρήσετε να ταΐσετε τον σκύλο – οδηγό. Μην εμποδίσετε την πρόσβαση της ομάδας. Αντιθέτως, προσπαθήστε να την διευκολύνετε! Ένας τυφλός κι ένας σκύλος – οδηγός, έχουν προσπαθήσει πάρα πολύ, προκειμένου να κινούνται παντού, αυτόνομα με ταχύτητα και με ασφάλεια. Αξίζουν τον σεβασμό κι όχι την περιφρόνησή σας.
Κλείνουμε τη συνέντευξη με την αίσθηση ότι έχουμε αποκτήσει μια καινούρια φίλη αλλά και με έναν ακόμα λόγο να χαμογελάμε. Αισιοδοξία και αξιοπρέπεια είναι οι λέξεις με τις οποίες θα απέδιδα το πνεύμα αυτής της συζήτησης. Και αγάπη. Και το ζεστό χαμόγελο της κας. Γκέρτσου. Ευχαριστούμε!
Επισκεφτείτε τον ιστότοπο:
www.laraguidedogs.gr
Ειρήνη Ι. Ζαννάκη
