Η επίθεση και το δάγκωμα ενός σκύλου σε άνθρωπο, μπορεί να είναι και αποτέλεσμα μάθησης. Πολύ σπάνια ένας σκύλος θα επιτεθεί σε άνθρωπο χωρίς να υπάρχει ιστορικό μάθησης ή ιστορικό συνεχούς κακοποίησης του. Στις περισσότερες περιπτώσεις, απλά επιλέγουμε να τον εκπαιδεύσουμε σε καθήκοντα φύλαξης.
Η ικανότητα του ιδιοκτήτη-χειριστή, να πράξει με σωφροσύνη και σοφία, αλλά και η πολύ καλή σχέση με τον σκύλο του, είναι χαρακτηριστικά της πορείας του σκύλου στην διαδικασία της εκπαίδευσης και μετέπειτα.
Όταν επιλέγουμε να εκπαιδεύσουμε έναν σκύλο σε καθήκοντα φύλαξης, είναι πολλά αυτά που πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά.
Κατά την διαδικασία της εκπαίδευσης, ο σκύλος μαθαίνει κατ’ εντολή να επιτίθεται και να δαγκώνει σε συγκεκριμένα σημεία στο ανθρώπινο σώμα, και να αφήνει το υποτιθέμενο θύμα πάλι κατ’ εντολή. Εντολή μπορεί να είναι μια λέξη ή ακόμα και μια κίνηση του ανθρώπου, μια μίξη των δυο ή ακόμα και μια ύποπτη στάση του σώματος μας. Ο εκπαιδευτής αντιμετωπίζει την διαδικασία ως μάθηση ενός νέου καθήκοντος για τον σκύλο. Δηλαδή, του μαθαίνει να επιτίθεται και να αφήνει, μετά από εντολή, αυτόν που ο χειριστής του θεωρεί απειλή για το σπίτι, την οικογένεια και την ζωή του. Ακόμα και αν ο χειριστής απουσιάζει, ο σκύλος αυτόβουλα θα ενεργοποιηθεί και θα εφαρμόσει το πρώτο κομμάτι της εκπαιδευτικής αυτής διαδικασίας. Δηλαδή θα επιτεθεί και θα ακινητοποιήσει αυτόν που ο σκύλος θεωρεί ως απειλή για την οικογένεια και τον χώρο της. Ποιόν όμως θα θεωρήσει ο σκύλος ως απειλή;
Από την άλλη μεριά, ο σκύλος, θεωρεί την όλη διαδικασία, ως ένα παιχνίδι και ως μια έκφραση του ίδιου του ενστίκτου του. Ένστικτο που σε κάποιες φυλές είναι ήδη ενεργό και έντονο. Ένα ένστικτο που όσο του μαθαίνουμε να το εξωτερικεύει με ένταση και συνεχώς, τόσο το καθιερώνει και ως καθημερινή πρακτική. Έτσι αν ο χειριστής έχει σωστό και πλήρη έλεγχο του σκύλου του, τότε μπορεί πιθανόν να προλάβει και να εμποδίσει πιθανά “λάθη” του, σε περιπτώσεις που αφορούν την καθημερινότητα. Δηλαδή να αντιδράσει λανθασμένα σε πιθανές παρόμοιες ‘’εντολές” επίθεσης που θα πάρει από το περιβάλλον του ή ακόμα και από την ιδιά την οικογένεια του.
Κατά τη απουσία όμως του χειριστή από τον χώρο, ο συγκεκριμένος σκύλος, απομακρύνεται και φυλάσσεται καλά διότι υπάρχει πάντα η πιθανότητα να κάνει το λάθος. Πόσο χρήσιμη είναι άραγε αυτή η μάθηση στον σκύλο μιας οικογένειας;
Η επιλογή της σωστής ράτσας, σίγουρα βοηθάει στο να εκπαιδευτεί ένας σκύλος φύλακας, πιο γρήγορα, πιο έντονα και πιο αξιόπιστα. Οι φυλές που έχουν ήδη έντονο το ένστικτο φύλαξης και προστασίας του χώρου τους, θα ανταποκριθούν με μεγαλύτερη ένταση, αφού αυτό τους επιτάσσει ούτως ή άλλως η φύση τους. Δίνοντας επιπλέον ένταση στο ένστικτο και προσθέτοντας καχυποψία στην εκπαίδευση έτσι ώστε να διευρυνθεί η μάθηση στον σκύλο, τότε απλά έχουμε ένα φύλακα σε μόνιμη επιφυλακή και με ανάγκη για διαρκή έλεγχο, αφού πολύ δύσκολα ο σκύλος μπορεί να σταματήσει την ορμή του. Ένα ένστικτο δεν είναι ΠΟΤΕ πλήρως ελέγξιμο. Όμως ποιος είναι ο λόγος να δώσουμε ένταση και ορμή σε ένα ήδη δυνατό ένστικτο, που ίσως να μην μπορέσουμε κάποια στιγμή να το ελέγξουμε ;
Σκοπός ενός σκύλου φύλακα είναι να γαβγίσει για να ειδοποιήσει τους δικούς για την ύπαρξη ενός ξένου, να απειλήσει και να απομακρύνει τον εισβολέα. Αν του δοθεί η ευκαιρία πιθανόν και να επιτεθεί για να τον σταματήσει. Αν ο εισβολέας έχει στόχο να μπει, τότε υπάρχουν πολλοί τρόποι να τον εξουδετερώσει. Ιδίως όταν ο σκύλος μας έχει άμεση πρόσβαση στην είσοδο.
Η ικανότητα του χειριστή, η σωστή διαχείριση του σκύλου και η εκπαιδευτική διαδικασία στην οποία υποβάλλεται, έτσι ώστε να επιδείξει με ζήλο και πάθος το υπερ ανεπτυγμένο ένστικτο του, είναι ίσως το σημαντικότερο στοιχείο, όταν εξετάζουμε υποθέσεις απρόκλητης επίθεσης σε άνθρωπο, με πρόκληση σημαντικών ή και θανατηφόρων δαγκωμάτων. Όταν πλέον τέτοια γεγονότα συμβούν, ο σκύλος θα πρέπει να εκτιμηθεί για την ασφάλεια των υπολοίπων, ανθρώπων και άλλων ζώων. Τελικά πόσο σημαντικό είναι για εμάς να “δημιουργήσουμε” έναν τέτοιο σκύλο ;
Είναι άδικο για τον σκύλο μας, είναι άδικο για την οικογένειά μας, είναι άδικο για την κοινωνία να μην λάβουμε υπ’ όψη τα παραπάνω, να υπερεκτιμήσουμε τις εκπαιδευτικές μας ικανότητες, να αγνοήσουμε και να επέμβουμε αυθαίρετα στην φύση του σκύλου μας, για να έχουμε έναν “Σκύλο Φύλακα” επικίνδυνο για όλους. Έναν σκύλο που, στις περισσότερες των περιπτώσεων, εμείς έχουμε δημιουργήσει….
Συμπεριφορισμός και εκπαίδευση σκύλων
Του Δημοσθένη Μουμιάδη
H.Dip CBP/FISAP/Trainer/ Canine Behaviourist
kynagon Dog Trainers Academy
Ambassador of Greece for International Society of Animal Professionals
ICB – Member of International Canine Behaviourists
Tel. +306979986630
www.kynagon.gr
info@kynagon.gr
