Εισαγωγή

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι εκπαιδευτές αλλά και γονείς σκύλων χρησιμοποιούν στην εκπαίδευση του σκύλου τους κλικερ.

Τι είναι λοιπόν αυτό το κλίκερ; Το κλικερ είναι μία μηχανική πλαστική συσκευή που περιέχει ένα μεταλλικό έλασμα και κάνει τον χαρακτηριστικό ήχο κλικ.

Ο ήχος αυτός είναι ουδέτερος, μη συναισθηματικά φορτισμένος, άμεσος και χαρακτηριστικός. Σε αντίθεση με το “Μπράβο” που μπορεί να είναι ενθουσιώδες ή όχι ανάλογα με την διάθεση του εκπαιδευτή – χειριστή.

1^ο Σκέλος: Κατανοώντας την εκπαίδευση με κλικερ

Στην εκπαίδευση του σκύλου λέμε πως ο χρονισμός είναι το παν γι’ αυτό και ιδανικά θα πρέπει να δώσετε την επιβράβευση (λιχουδιά, μπαλάκι κ.ο.κ.) αμέσως μόλις ο σκύλος κάνει την επιθυμητή συμπεριφορά και πριν αρχίσει να κάνει άλλες συμπεριφορές. Δεν είναι λίγες οι φορές όμως που κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν είτε γιατί ο σκύλος μας προσφέρει πολλές συμπεριφορές μαζί είτε γιατί δουλεύουμε από απόσταση. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις καθώς και σε πολλές άλλες μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το κλίκερ ως ένα ερέθισμα που γεφυρώνει χρονική απόσταση από τη στιγμή που ο σκύλος μας κάνει την συμπεριφορά μέχρι και την παράδοση της επιβράβευσης. Φανταστείτε το σαν μία φωτογραφική μηχανή που απαθανατίζει μία μόνο στιγμή και ‘λέει’ στον σκύλο σας πως ακριβώς αυτή τη συμπεριφορά θέλω να κάνεις και αυτή είναι που θα σου φέρει την επιβράβευση.

Συνεπώς όταν έχουμε εκπαίδευση με θετική ενίσχυση η οποία σαν ερέθισμα γεφύρωσης έχει το κλίκερ και σαν επιβράβευση έχει μία λιχουδιά λέμε πως κάνουμε εκπαίδευση με κλικερ (ή clicker training όπως είναι γνωστό).΄

2^ο Σκέλος: Φορτίζοντας το κλικερ

Αρχικά πρέπει να πετύχουμε έναν κλασικό συσχετισμό μεταξύ του κλικ και της λιχουδιάς. Ο κλασικός συσχετισμός αναφέρεται στον συσχετισμό ή ζευγάρωμα δυο φαινομενικά άσχετων ερεθισμάτων. Πολύ απλά, ο σκύλος όταν γεννήθηκε δεν ήξερε πως κάθε φορά που θα ακούει το κλικ θα παίρνει μία λιχουδιά. Σταδιακά όμως θα μάθει πως όταν εμφανιστεί το πρώτο πολύ σύντομα θα ακολουθήσει το δεύτερο. Η άσκηση λοιπόν είναι πολύ απλή και για να την κάνετε χρειάζεστε ένα κλίκερ, ένα πουγκί με λιχουδιές που αρέσουν στον σκύλο σας και έναν σκύλο.

1. Σε ένα ήρεμο περιβάλλον στέκομαι μπροστά στον σκύλο μου ακίνητος κρατώντας το κλικερ στο χέρι μου.
2. Κλικάρω και ΜΕΤΑ επιβραβεύω. Είναι πολύ σημαντικό να επιβραβεύσετε μετά και όχι ταυτόχρονα με το κλίκ γιατί θέλουμε ο σκύλος σας να συσχετίσει τον ήχο με την λιχουδιά και όχι με την κίνηση του χεριού σας ή κάτι άλλο.
3. Επαναλάβετε την συγκεκριμένη άσκηση 10-15 φορές. Θα καταλάβετε πως ο σκύλος σας έχει κάνει τον συσχετισμό όταν κλικάρετε και ο σκύλος σας γυρίσει και σας κοιτάξει περιμένοντας την λιχουδιά.
4. Συνήθη λάθη που πρέπει να αποφύγετε:
   1. Μην κουνάτε το κλίκερ σαν τηλεκοντρόλ γιατί δεν είναι τηλεκοντρόλ
   2. Μην κλικάρετε και ταΐζετε ταυτόχρονα
   3. Μην κλικάρετε πολλές φορές και δεν ταΐζεται γιατί απλά μπερδεύετε τον σκύλο σας. Κάθε κλικ ακολουθείται από μια επιβράβευση
   4. Χρησιμοποιείστε κάτι που αρέσει πραγματικά στον σκύλο σας στα πρώτα σετ για να του δείξετε πως έχει πραγματικά αξία να δουλέψει για το κλικ.

3^ο  Σκέλος: Εύκολη άσκηση- Eye contact

Πολύ συχνά σκυλιά που έχουν εκπαιδευτεί με κλίκερ κοιτάνε πολύ έντονα τα χέρι μας. Το πρώτο βήμα λοιπόν είναι να τους μάθουμε πως ασχέτως με το που έχουμε την λιχουδιά το κλικ θα το ακούσουν μόνο όταν μας κοιτάξουν στα μάτια.

Ίδια διαδικασία με πριν. Στέκομαι όρθιος ακίνητος και ήρεμος και περιμένω μέχρι να με κοιτάξει ο σκύλος μου. Την στιγμή που θα με κοιτάξει Κλικάρω και αμέσως μετά επιβραβεύω. Είναι πολύ πιθανό τα σκυλάκια σας στην αρχή να κοιτάν τα χέρια σας, να σας γλύφουν ή να προσπαθούν να αποσπάσουν την λιχουδιά αλλιώς. Μην τα μαλώσετε γιατί πολύ απλά όταν μαλώνουμε έναν σκύλο δεν του λέμε τι να κάνει αντ’ αυτού. Αντιθέτως περιμένετε και την στιγμή που θα σας κοιτάξει κλικάρετε και επιβραβεύστε τον.

Θα δείτε πως μόνο μετά από μερικές επαναλήψεις ο σκύλος σας θα σας κοιτάει πιο γρήγορα και πιο αξιόπιστα. Τότε είναι η στιγμή που μπορείτε να αρχίσετε να προσθέτετε διάρκεια.

4^ο Σκελος: Συχνές ερωτήσεις

Τα σκυλιά που εκπαιδεύονται με κλίκερ δουλεύουν μόνο με φαγητό. Απάντηση: Μελέτες έχουν δείξει πως τα επίπεδα των ενδορφυνών είναι πιο ψηλά την στιγμή που ο σκύλος μας ακούει το κλικ παρά την στιγμή που λαμβάνει την επιβράβευση, όποια και αν είναι αυτή

Άμα εκπαιδεύσω με κλικερ σημαίνει πως ο σκύλος μου θα εκτελεί μόνο όταν έχω το κλικερ; Απάντηση: Το κλίκερ είναι απλά ένα εκπαιδευτικό μέσο το οποίο το χρησιμοποιείτε κατά την εκπαίδευση μίας συμπεριφοράς και όχι για πάντα. Εφόσον η συμπεριφορά γίνει αξιόπιστη η εντολή είναι αυτή που θα δώσει το σήμα στον σκύλο να εκτελέσει και η επιβράβευση θα έρθει μετά.

Εάν  δεν έχω το κλίκερ ή εάν ο σκύλος μου φοβάται τον ήχο: Απάντηση: Μπορείτε να συσχετίσετε μία λέξη αντί του κλικ. Η συνηθέστερη ανάμεσα στους εκπαιδευτές είναι το YES . Να θυμάστε πάντα πως μετά από κάθε YES πρέπει πάντα να επιβραβεύσουμε. Εγώ προσωπικά χρησιμοποιώ το YES κυρίως όταν παίζω Frisbee ή εκπαιδεύω σε εξωτερικούς χώρους. Γενικότερα η δημιουργία μαρκαδόρων είναι πολύ σημαντική για να μπορείτε ανα πάσα ώρα και στιγμή να αιχμαλωτίσετε την συμπεριφορά.

Μπορώ να δώσω παραπάνω από μία λιχουδιές με 1 κλικ: Ναι φυσικά και είναι γνωστό συνήθως με την ορολογία jackpot. Το κάνουμε όταν ο σκύλος μας εκτελέσει πολύ καλά ή πολύ γρήγορα ή σε ένα πολύ δύσκολο περιβάλλον. Άρα 1 κλικ μπορεί να φέρει 2-3 λιχουδιές αλλά όχι το ανάποδο.

5^ο Σκέλος: Σύνοψη

• Το κλίκερ είναι εκπαιδευτικό εργαλείο και το χρησιμοποιώ για να διδάξω στον σκύλο νέες συμπεριφορές ΌΧΙ για να τον καλέσω να έρθει κοντά μου.
• Κλικάρουμε την στιγμή που ο σκύλος μας κάνει την επιθυμητή συμπεριφορά.
• Πρώτα κλικάρω και μετά επιβραβεύω.
• 1 κλικ μπορεί να φέρει 1 ή περισσότερες λιχουδιές.
• Εάν κλικάρω λάθος πρόβλημα μου. Ο σκύλος πρέπει να επιβραβευτεί πάραυτα.
• Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι στο τι ζητάμε από τον σκύλο μας και πρέπει να είναι τόσο εύκολο ώστε ο σκύλος μας να πετυχαίνει πάντα.

Γιάννης Διονυσόπουλος

Για περισσότερα βίντεο subscribe εδώ