Τα εμβόλια του σκύλου αποτελούν τον κορμό της προληπτικής κτηνιατρικής φροντίδας για την πλειοψηφία των ιδιοκτητών στη χώρα μας. Η πρώτη επίσκεψη στον κτηνίατρο σχεδόν πάντα αναλώνεται στη συζήτηση περί εμβολίων.Για πολλούς η πρόληψη αρχίζει και τελειώνει στα εμβόλια και για άλλους τα εμβόλια είναι επικίνδυνα και ευθύνονται για πολλούς θανάτους και καρκινογενέσεις.
Τα εμβόλια, λοιπόν, είναι ένα θέμα κοινό στην ουσία όμως άγνωστο που μάλλον προκαλεί σύγχυση σε πολλούς ιδιοκτήτες.
Τα εμβόλια είναι νεκροί ή εξασθενημένοι μικροοργανισμοί που όταν εισέλθουν στον οργανισμό διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα το οποίο με τη σειρά του παράγει αντισώματα χωρίς όμως να εκδηλωθεί νόσος. Έτσι, εάν ο οργανισμός δεχτεί τον ίδιο μικροοργανισμό – εχθρό, στο μέλλον θα αντιδράσει πολύ γρήγορα, πριν καν προλάβει η ασθένεια να εξελιχθεί. Η προστασία αυτή εξασθενεί με τον καιρό, χωρίς βέβαια να εξαφανίζεται, γι’ αυτό το λόγο και απαιτούνται οι αναμνηστικές δόσεις .
Εμβολιάζουμε τους σκύλους μας για τρεις λόγους:
- Για να τους προστατεύσουμε απέναντι σε σοβαρές και θανατηφόρες ασθένειες που υπάρχουν στη χώρα μας
- Για να αποκτήσουμε στη χώρα μας υψηλό επίπεδο ‘’ανοσίας πληθυσμού’’. Αυτό σημαίνει ότι οι εμβολιασμοί αποσκοπούν όχι μόνο στην προστασία του ίδιου του εμβολιαζόμενου σκύλο, αλλά και στη μείωση της συχνότητας εμφάνισης του νοσήματος στη χώρα προς όφελος όλου του πληθυσμού
- Για να προστατεύσουμε τους ανθρώπους, μόνο όμως από τα νοσήματα που αποτελούν ζωοανθρωπονόσους (π.χ λύσσα), δηλαδή νοσήματα τα οποία μπορεί ο σκύλος να μας μεταδώσει
Τα νεογέννητα προστατεύονται μέχρι την έναρξη των εμβολίων από τα αντισώματα της μητέρας που πήραν είτε μέσα στη μήτρα είτε μέσω του πρωτογάλατος. Οι εμβολιασμοί μπορούν να ξεκινήσουν από την ηλικία των 6 εβδομάδων. Το εμβολιακό πρόγραμμα, δηλαδή ποια εμβόλια θα πρέπει να γίνουν και πότε, είναι κάτι που διαμορφώνει ο εκάστοτε κτηνίατρος σε συνεννόηση με τον ιδιοκτήτη, λαμβάνοντας υπόψη το ενδεχόμενο έκθεσης του σκύλου σε μολυσμένο περιβάλλον και τη σχετική νομοθεσία. Έτσι, μπορεί να παρατηρούνται διαφοροποιήσεις από ζώο σε ζώο. Εξάλλου, ορισμένοι από τους πιο έγκριτους επαγγελματικούς και επιστημονικούς φορείς της παγκόσμιας κτηνιατρικής κοινότητας (American Animal Hospital Association ,World Small Animal Veterinary Association κ.α.) στις οδηγίες σχετικά με τα εμβόλια τα χωρίζουν σε απαραίτητα, προαιρετικά και μη προτεινόμενα και παρέχουν ευελιξία όσον αναφορά στους αναμνηστικούς εμβολιασμούς.
Τα εμβόλια, όπως όλα τα φαρμακευτικά σκευάσματα, μπορούν να προκαλέσουν παρενέργειες. Οι λεγόμενες μετεμβολιακές επιπλοκές, όπως είθισται να ονομάζονται, είναι γεγονός που δεν αμφισβητείται. Η σοβαρότητά τους ποικίλλει από μια ολιγοήμερη και ήπια κατάπτωση, μέχρι σοβαρή αναφυλακτική αντίδραση. Ωστόσο, η συχνότητά τους ήταν και παραμένει σχετικά μικρή. Και εφόσον ο εμβολιασμός γίνει σε κτηνιατρείο, οτιδήποτε προκύψει μπορεί τις περισσότερες φορές να αντιμετωπιστεί επιτυχώς.
Σχετικά με την ενοχοποίηση των εμβολίων για την αύξηση των καρκινογενέσεων τα πράγματα είναι αρκετά σύνθετα. Αρχικά η δημιουργία ενός όγκου σε μεγάλο βαθμό είναι ακόμη μια άγνωστη διαδικασία για τους επιστήμονες, με τις περισσότερες φορές ποικίλη αιτιολογία (διατροφή, προδιάθεση, γονίδια, περιβάλλον κ.α.). Όλα τα νεοπλάσματα δεν είναι ίδια και δεν έχουν τα ίδια αίτια. Ακόμη όμως και νεοπλασίες για τις οποίες έχει αποδειχθεί η σχέση τους με εμβόλια όπως τα σαρκώματα στις γάτες, εάν μιλήσουμε για συχνότητα σύμφωνα με στοιχεία (Αγγλία) μιλάμε για 0,02-0,6/10.000 εμβολιασμένες γάτες.
Από κανένα επίσημο και αναγνωρισμένο επιστημονικό φορέα δεν αμφισβητείται η χρησιμότητα των εμβολίων στην υγεία ανθρώπων και ζώων. Και εάν χρειάζεται σε κάποιες περιπτώσεις εξορθολογισμός και μείωση του ‘’εμβολιακού φορτίου’’ αυτό είναι κάτι που δε δικαιολογεί την άρνηση από τον ιδιοκτήτη να εμβολιάσει το σκύλο του.
Για όποιες απορίες να ρωτάτε πάντα πρώτα τον κτηνίατρό σας!!
Χατζή Μάρθα
Κτηνίατρος ζώων συντροφιάς
